Gemi Adamı Nasıl Olunur ?

Gemi Adamı Nasıl Olunur ? Gemi Adamı Nedir ? Gemi Adamı Kursları ve Sınavları hakkında tüm bilgilere bu yazımızdan ulaşabilirsiniz. Gemi kaptanı, zabitleri, yardımcı zabitleri, tayfalar ve yardımcı hizmet personeli Gemi Adamı olarak adlandırılıyor. Güverte bölümünün başında 1.zabit bulunurken, makine bölümünün başında başmühendis görev yapar ve tüm bölüm amirleri kaptana bağlıdır. Tayfaların başında kendisi de bir tayfa olan lostromo yer alır.Gemi adamı olabilmek için öncelikle aşağıdaki koşullara sahip olmanız gerekli:

– TC vatandaşı olmak ya da Türkiye’de veya KKTC’de konuyla ilgili eğitim gören/mezun olan KKTC vatandaşı olmak ya da 2527 sayılı kanun kapsamındaki Türk soylu yabancı olmak- Gemi adamı yeterlik dereceleri için ön koşul olan yaş, öğrenim derecesi, deniz hizmet süresi ve diğer gerekleri sağlamış olmak
– Sağlık durumunun deniz hizmetine elverişli olduğunu bu Yönetmeliğin ilgili hükümlerine göre belgelemek
– Taksirli suçlar ve 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanunun 25 inci maddesindeki suç ile aşağıda sayılan suçlar dışında tecil edilmiş hükümler hariç olmak üzere, ağır hapis veya bir yıl yahut daha fazla hapis cezası veyahut affa uğramış olsalar dahi zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya kaçakçılık, yurtdışına adam kaçırma, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçlarından hükümlü bulunmamak, Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlardan hüküm giymemiş olmak,
4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleri ile Mücadele Kanunu ile Türk Ceza Kanunun 313 üncü maddesi kapsamına giren suçlardan hükümlü bulunmamak gerekir.

Yukarıda belirtilen şartlar arasında yer alan deniz hizmeti, hizmet verilen gemilerin çalışır durumda olması koşulu ile aşağıdaki durumlar için geçerli olmakta:
– Ticari ve askeri gemiler ya da deniz araçları ve diğer gemilerin güverte ve makine bölümlerinde çalışılan süreler,
– Limanlarda yükleme-boşaltma ve tersanelerde bakım-onarım için geçen süreler,
– Gemi adamının gemiye katılması ile gemiden ayrılması arasındaki süreler,
– Gemi bağlanmaları, izinler, hastalıklar ve diğer nedenlerle gemide çalışmadan geçen sürelerin, bir yılda iki aylık bölümü,
Gerekli koşulları sağlıyorsanız artık gemi adamları sınavlarına katılabilirsiniz. Gemi Adamları Sınavları Merkezi tarafından yapılan gemi adamları sınavlarına girmek için sınav ilanını takiben liman başkanlıklarına aşağıdaki evrakları teslim etmeniz gerekli:
– Hizmet belgeleri (ilk kez gemi adamı olmak için başvuranlardan istenmez)
– Gemi adamı cüzdanının ilgili bölümlerinin onaylı fotokopisi (ilk kez gemi adamı olmak için başvuranlardan istenmez)
– Nüfus cüzdanı (aslı ve bir adet örneği)
– Öğrenim belgesi örneği (Noter tasdikli örneği)
– Fotoğraf (8 adet)
– Sabıka kaydı belgesi
– İkametgah belgesi
– Gemi adamları için geçerli sağlık raporu (aslı ve bir adet örneği)
Liman başkanlıklarınca yapılan inceleme sonucunda başvurunuz olumlu değerlendirilirse “gemi adamları sınavları kimlik belgesi” düzenlenerek tarafınıza iletilir. Eğer sınavlarda başarılı olamazsanız daha sonraki sınavlar için GASM’a sadece bir dilekçeyle başvurunuzu yenilemeniz yeterli, diğer evrakları yeniden teslim etmenize gerek yok.

Kaptan, başmühendis/baş makinist, zabit ve telsiz operatörleri yeterliklerinin geçerlik süreleri beş yıldır. 5 yıllık sürenin dolması halinde yeterliklerin geçerliliğinin yenilenmesi gerekir.
Şimdi de biraz gemi adamları nerelerden mezun olur, neler yapar ona bakalım:
Kaptan, tüm geminin idarecisidir. Gemiyi sevk ve idare etmekle yükümlüdür.
Zabitler; kaptana gemi yönetiminde yardımcı olan kişilerdir. Gemideki konumuna göre bölüm,
manevra yeri veya vardiya amirliği yapmakla, güvenlik nöbeti tutmakla, yük işlemlerini yönetmekle, gemi makine ve cihazlarına kumanda etmekle ve bölümü ile ilgili bakım ve tutumları yaptırmakla yükümlüdür.
Yardımcı Zabitler gemide görevli doktor, hemşire gibi sağlık hizmetleri sunan personel olabileceği gibi gemilerin özelliklerine göre bulundurulması zorunlu olan elektrikçi, elektronikçi ya da bunların zabitleri ile makine mühendisi ve makine teknisyenleri olabilirler.

Ayrıca, bilgi işlem operatörü, gemi katibi, gemi katip yardımcısı ve kamara memurları da yardımcı zabit olarak adlandırılır.

Tayfa; geminin güverte, makine ve kamara bölümlerinde çalışan gemi kaptanı, gemi zabiti ve yardımcı zabitler dışında kalan gemi adamlarıdır. Tayfalar kaptan ve zabitlerin görevlerinin dışında kalan bakım onarım ve kontrol, nöbet, yemek pişirme ve servis hizmeti gibi işlerde görevlidir.

Gemiciler (miçolar), güverte sınıfı gemi adamları içerisinde en alt seviye yeterlilikteki gemi adamlarıdır. Gemiciler, gemilerde güverte işlerinde dümen tutmak, gözcülük yapmak, raspa ve boya yapmak, halat manevralarında ve demirleme esnasında görev alırlar. Gemici olabilmek için 240 saatlik “gemici eğitimi” almanız gerekir. Piyasada gemici eğitimi alabileceğiniz çok sayıda özel kurs bulunmaktadır. Eğer TC vatandaşıysanız, 17 yaşınızı tamamladıysanız, en az ilköğretim mezunuysanız ve Gemici sınavından başarılı olduysanız gemici yeterliliğini almaya hak kazanırsınız. Size en yakın Liman Başkanlığı’na sizden istenen evrakları teslim ederek belgenizi alabilirsiniz. Gemiciler 2 yıl hizmet sonunda Usta gemici ve daha sonra Lostromo ve yakın yol gemi kaptanlığına kadar yükselebilirler.

Üniversitelerin meslek yüksekokullarında ve fakültelerinde denizciliği ilişkin birçok bölüm de bulunmakta. İTÜ, Dokuz Eylül, Mersin, KTÜ, Rize Üniversitesi gibi devlet üniversitelerinin yanı sıra özel üniversitelerin de benzer bölümleri bulunmakta. Bu bölümlerin 4 yıllık olanlarını bitirenler uzak yol gemi kaptanlığı ehliyetine sahip olurken, iki yıllık olanını bitirenler yakın yol ehliyeti alabilirler. Ancak ilgili bölümlerden mezun olanların direk gemi kaptanı olabileceğini düşünmemesi lazım.

Güverte bölümünden mezun olanlar mesleğe üçüncü zabit(dördüncü kaptan) olarak başlıyor, denizcilik İngilizcesi ve uzak yol güverte zabitliği sınavlarına giriyor ve başarılı oldukça terfi alarak bir üst sınıf zabitliğe geçiş yapıyor. Sonrasında zaman geçtikçe ve terfi aldıkça birinci zabitlik ve kaptanlık unvanlarına erişiliyor. Nerden baksanız yaklaşık 7-10 sene alan bir süreç.

Güverte ya da Deniz Ulaştırma ve İşletme Mühendisliği bölümünden mezun olanlar 12 ay açık deniz stajı yapmak ve Denizcilik Müsteşarlığı tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olmak kaydıyla “Vardiya Zabiti” olarak çalışabilirler.  Vardiya zabitleri gemide genellikle 3. ya da 4. Kaptan olarak çalışırlar. Görevleri arasında rota çizmek, kaptanı tehlikeli durumlardan haberdar etmek, revir sorumlusu olmak, teknik ekipmanların bakımını yaptırmak gibi birçok görev yer alır. Sınavlar Gemi Adamları Sınav Merkezi tarafından çevrimiçi olarak yapılmakta, bu nedenle istediğiniz zaman sınava girebilmeniz mümkün.

Gemi Makineleri İşletme bölümünden mezun olanlar 6 ay açık deniz staj yapmak ve Denizcilik Müsteşarlığı tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olmak kaydıyla “Makine Zabiti” olarak çalışabilir. Makine zabitleri, 750-3000 KW arası ana makine ile yürütülen gemilerde çalışırlar.

Ayrıca denizcilik ile ilgili eğitimler ülkemizde lise düzeyinde de verilmekte. Anadolu Denizcilik Meslek Liseleri ülkemizdeki gemi adamı açığını kapatabilmek amacıyla kurulmuş ve çeşitli illerde eğitim verilmekte. Merak eden okurlarımız bunları da inceleyebilir.

Gemi adamı olabilmek oldukça karışık gibi görünse de size olabilecek en özet ve ayrıntılı bilgiyi vermeye çalıştık. Daha fazla ayrıntı için Denizcilik Müsteşarlığı, Gemi Adamları Sınavları Merkezi ve ilgili üniversitelerin web sitelerini incelemenizi öneririz.