Abdal (Ebdal) Nasıl Olunur ? Allah’a yakın sevgili (evliya) kullara denmektedir. Arapçada, ikisi de “karşılık, birinin yerine geçen” manalarına gelen bedel ve bedil kelimelerinin çoğulu olmakla beraber, Türkçede teklik manada kullanılmıştır. Halkın açıkça bilmediği ve dünyanın nizamı (düzeni) ile vazifeli olan bu kimselerden biri vefat edince, yerine başka bir veli bedel kılındığından yani görevlendirildiğinden ve çok olduklarından “ebdal” sözü ile tanınmışlardır. İslam tasavvufuna göre her devirde abdallar vardır ve sayıları bellidir. Aynı anlam kökünden abdallığın Anadolu’da bir başka tanımı ise halk ozanı, halk aşığıdır. Aynı şekilde alevi İslam inanışında da evliyalık abdallıkla eşdeğer görülmektedir. Ancak gerek halk ozanı olan abdallar gerekse alevi inanışında ki abdallar da ortak bir yan mal mülk sahibi olmamaları ve halkın alt tabakasına ait görüntüsü vermeleridir.
Abdal olmanın yolları İslam inancında ki tasavvuf yoluna benzemektedir. Burada İslam peygamberi Hz. Muhammed’in sözlerinden yola çıkarak ve Alevi kültüründe ki abdallığın şartlarını alarak bir derleme yapabiliriz:
– “Kendilerine zulmedeni affederler. Kötülük edene iyilik ederler” hadisinde belirtildiği gibi toplumda yer alan insanların büyük kısmının yapamayacağı bir haslet olan kendine kötülük edene iyilik et prensibini hayatlarına şiar edinmişlerdir.
– Hz. Muhammedin “Ümmetim arasında her zaman kırk kişi bulunur. Bunların kalpleri İbrahim aleyhisselamın kalbi gibidir. Allahü teala, onların sebebi ile kullarından belaları giderir. Bunlara Ebdal denir. Bunlar bu dereceye namaz ve oruç ile yetişmediler. Cömertlikle ve Müslümanlara nasihat etmekle yetiştiler” sözünden de cömert olarak bu güzelliği hayatlarına ölçü yapmış kişiler olduklarını anlıyoruz.
– Alevi inancında abdal yukarıda ki özelliklere ek olarak paraya değer vermez dolayısıyla parası olsa bile parasız gibi yaşar. Bir lokma bir hırka felsefesi buradan türemiştir.
– Kendisine yapılan zulmü affeder ancak halka yapılan zulmü affetmez. Gerekirse bunun için mücadele verir.
Abdallar halk içinde kendilerini gizlerler, açığa vurmaktan utanırlar.
Abdallık peygamberlik gibi değildir. Yani seçilmiş özel kullara değil bunu hakedenlere verilen bir manevi unvandır.
#n #k #r