Ahi Nasıl Olunur ?

“Ahi Nasıl Olunur?” sorusundan öncesinde Ahilik Teşkilatı hakkında biraz bilgilenelim. Selçuklu Türklerinde dini ve milli birliğin muhafazasında, Osmanlı Devletinin kuruluşunda ve Osmanlı insanının yetişmesi ve terbiyesinde büyük hizmetler gören içtimai bir teşkilattır.

Arapça “kardeşim” manasına gelen ahi ile Türkçe “cömert, eli açık” manasında olan “akı” kelimelerinden türemiştir. Ahilik, 13. yüzyılda Anadolu’da yaşayan Türklerin esnaf ve sanatkârlarının birliğini, çalışma esas ve usullerini teşkil eden sosyo-ekonomik bir Türk kurumudur. Anadolu’da ki kurucusu Ahi Evran’dır.Ahi yönetmeliği olan fütüvvetnamelere göre; ahi, helalinden kazanmalıdır. Hepsinin bir sanatı olmalıdır. Yoksul ve düşkünlere yardım etmeli, cömert olmalıdır. Âlimleri sevmeli, hoştutmalıdır. Fakirleri sevmeli, alçak gönüllü olmalıdır. Temiz, iyi kimselerle sohbet etmeli, namazını kazaya bırakmamalı, hayâ sahibi olup, nefsine hâkim olmalı, dünyaya düşkün olanlarla beraber düşüp kalkmamalıdır.

Ahi Olma Şartları Nedir?

Ahi olmak bazı şartlara uymak, bazı kriterleri taşımak ve bazı törenlerden geçmek yoluyla olunur. Dolayısıyla çok ta kolay değildir ahi olmak. Ahi olmanın ilk şartları üç şeyin açık üç şeyin kapalı olması gerektiğidir. Bunlar:

–  Eli açık, yani cömert olmalı;
–  Kapısı açık, yani misafirperver olmalı;
–  Sofrası açık, yani aç geleni tok göndermeli

Kapalı olması gerekenler:

–  Gözü kapalı olmalı, yani kimseye kötü nazarla bakmamalı; kimsenin ayıbını görmemeli;
–  Dili bağlı olmalı, yani kimseye kötü söz söylememeli;
–  Beli bağlı olmalı, yani kimsenin namusuna ve şerefine göz dikmemeli

Bu şartları taşıyanlar ardından gelen bu 18 şartı da taşımalıdır:

1) Şarap içmemek,
2) Zina yapmamak,
3) Livata yapmamak,
4) Dedikodu ve iftira etmemek,
5) Münafıklık etmemek,
6) Gururlanıp kibirlenmemek,
7) Sert ve merhametsiz olmamak,
8) Haset etmemek, kıskanmamak,
9) Kin tutmamak,
10) Sözünde durmak,
11) Kadınlara şehvetle bakmamak,
12) Yalan söylememek,
13) Hıyanet etmemek,
14) Emanete riayet etmek,
15) İnsanların ayıbını örtmek,
16) Cimrilik etmemek,
17) Koğuculuk ve gıybet etmemek,
18) Hırsızlık etmemek

Bu şartlardan birini ahilik içindeki bir kişi dahi bozsa ahilikten çıkartılma nedenidir. Şartları taşıyan kişi özel bir tören düzenlenerek ahilik teşkilatına alınırdı. Bu tören Yol atası ve yol kardeşliği merasimidir. Ahiliğe girmek talebinde bulunan gençlerin birliğe kabul edilmesi mahiyetindeki bir merasimdir. Zamanla bu merasim çırak kabul etme merasimi halini almıştır. Bu merasimle birlikte kişi ahi olarak hayata yeni bir adım atar.