Bilinçli Tüketici Nasıl Olunur ? Tüketici haklarının 1800’lü yıllarda ABD’de başladığı kabul edilse de aslında 1502’de Bursa talimnamesi ile Osmanlı coğrafyasın da başladığı bilinmektedir. Modern manada 1985 Birleşmiş milletler kararı ile tüketici hakları koruma altına alınmıştır. Ülkemizde de 1990’lı yıllardan itibaren bu konu üzerinde ciddi çalışmalar yapılmış dernekler kurulmuş ve nihayet kanuni yollarda devlet tarafından yürürlüğe konuşmuştur. Günümüzde ticaretin toplumun her kesiminde ağırlığını hissettirmesi, satılan mamullerin çeşitlilik göstermesi beraberinde tüketicilerin yaşadığı sorunları da beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla bu sorunlarla baş etmek için ve başkalarının benzer sorunlarla karşılaşmaması için bilinçli bir tüketici olmamız gerekmektedir.Bilinçli bir tüketici nasıl olunur sorusuna cevap vermeye çalışalım:
Bir mal satın alırken gerçekten bu mala ihtiyacınız olup olmadığına, bütçemize uygun mal alıp almadığımıza, malın ayıplı olup olmadığına, mal alımında yapılan sözleşmelere dikkat etmeliyiz. Tüketiciler olarak kanuni haklarımız bulunmaktadır. Bunlarla ilgili Tüketici Hakları Kanunu’na bakalım:
- Hiçbir gerekçe göstermeden bir malı teslim aldığınız tarihten itibaren ( 7 ) gün içinde kabul etmek veya reddetmek hakkına sahipsiniz.
- Malı almaktan caydığınızı yani “Cayma Bildirimini” satıcıya 7 gün içinde iadeli taahhütlü mektupla, noter aracılığıyla gönderilen ihbarname ile veya bizzat elden teslim ederek ulaştırabilirsiniz.
- Satın aldığınız malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde, malın teslim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde satıcı firmaya başvurarak malın değiştirilmesi, ödediğiniz bedelin iade edilmesi, ücretsiz olarak onarılması veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesi haklarından birini talep edebilirsiniz.
- Satıcı tercih ve talep ettiğiniz seçeneği yerine getirmekle yükümlüdür.
- Satın alınan malın ayıbı gizli nitelikte ise, hakkınızı aramak için kanuni süre 2 yıldır. (Gizli ayıbın ispat edilmesi gerekir.)
Satın alınan mal veya hizmetle ilgili olarak satıcılarla aranızda çıkabilecek sorunların çözümünde; Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine veya Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli mahkemelere başvurabilirsiniz. Başvurular, uyuşmazlık konusunu içeren dilekçe ve delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte Hakem Heyetlerine yapılır. Hakem Heyetleri Kaymakamlık ve Valilik bünyesinde bulunmaktadır, kapıdan satışlarla ilgili uyuşmazlıklarda tüketicinin bulunduğu yerdeki Hakem Heyetlerine, diğer uyuşmazlıklarda ise mal ve hizmeti satın aldığınız satıcının bulunduğu yerdeki Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlıklarına başvurulur.
Satın aldığınız dayanıklı tüketim malları için Garanti Belgesi almayı ve onaylatmayı unutmayınız.