Derebey Nasıl Olunur ?

Derebey Nasıl Olunur ? Klasik yani eski anlamda derebeylik Ortaçağ Avrupa’sında 15.yy’a kadar devam etmiş feodal bir güçtür. Bir manada krallıklar içinde içişlerinde bağımsız, kendi toprağı, çalışanları olan ekonomik ve siyasi gücü bulunan toprak sahiplerine derebey denmektedir. Her ne kadar Avrupa’da 15. Yy’a kadar devam etmiş olsa da derebeylik günümüz doğu toplumlarında toprak ağası, aşiret reisi gibi unvanlarla resmi olmayan şekilde varlığını sürdürmektedir. Merkezi otoritenin güçlenmesi ile bu beylikler tarihe gömülmüşler ve gömülmeye de devam etmektedirler.

Derebeyliği yukarıda da bahsettiğimiz gibi tarihe gömülmüş olsa da günümüzde hiçte tasvip edilmeyen uygulamalarıyla özellikle aşiret kültürünün devam ettiği doğu toplumlarında varlığını sürdürmektedir. Özellikle son Libya olayları Libya gibi Arap ülkelerinde aşiretin ne kadar önemli olduğunu ve kendi içinde devlet gibi işlediğini kamuoyunda gözler önüne sermiştir.

–  Buna göre özellikle günümüzde derebeyi olmanın en basit yolu belli bir aşiret içinde bulunan soylu tabakadan gelmektir. Ancak bütün bunlara belli bir zümre içinde gücü eline geçiren kişide derebeyliğini ilan edebilir.

–  Derebeyi ağırlıklı olarak kırsal bölgelere hükmeder ve buna göre toprak sahibi olur. Köylüleri veya emrindekileri topraklarında çalıştırır ve belli bir ücret verir. Veya topraklarını bu köylülere kiralar. Dolayısıyla bu köylüler üzerinde aynı devlet gibi otorite kurar. Eski çağlarda derebeyi altındakiler incil üzerine yemin ederek tebaa olurlarken günümüzde de benzer uygulamalar devam etmektedir.

–  Derebeyi eski zamanlarda kendi bölgesinde tamamen serbest bir yönetim izlerdi. Buna göre tebaasında bulunanların cezalandırma, yönetme, evlendirme gibi işlerine de bakardı. Kral da bunu tanırdı. Ancak günümüzde merkeziyetçiliğin güçlenmesiyle bu tip iç yönetim daha gizli ve tebaa korkutularak yapılmaktadır.

–   Feodal beyliklerde gelirler ve giderler tamamen derebeyi elinde toplanır ve paranın yönetimi daha doğrusu bütçe derebeyinin kontrolündedir. Ancak kendi adına para bastırmaz. Çünkü para bastırması krala veya merkezi yönetime tamamen başkaldırdığı anlamına gelir. Bu nedenle hangi ülkeye bağlı ise oranın parasını kullanır.

Derebeylerinin yaşadıkları kale ve şatoların sağlamlığı yıllarca varlıklarını devam ettirmelerine neden olmuştur. Ancak daha yıkıcı silahların türemesi bu şatolarında yıkılıp yok olmalarına neden olduğundan derebeylik ortadan kalkmıştır.