İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur ?

İş Güvenliği Uzmanı Nasıl Olunur? 27.11.2010 tarih ve 27768 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk Ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik” ile iş güvenliği uzmanlığına ilişkin görev, yetki, sorumluluklar, eğitim içeriği, sınav, vb. konular detaylandırılmış. Bu yönetmelikte tanımlandığı şekliyle iş güvenliği uzmanı; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belgelendirilmiş mühendis, mimar veya teknik elemanlardan oluşuyor. Teknik elemanla kastedilen üniversitelerin fizik ve kimya bölümlerinden lisans düzeyinde mezun olanlar ile teknik öğretmenler ve iş sağlığı ve güvenliği bölümü mezunları. Buna göre mühendis, mimar ya da anılan şekilde teknik elemansanız geçerli iş güvenliği uzmanı belgesine sahip olmanız durumunda iş güvenliği uzmanı olarak çalışabilirsiniz. İş güvenliği uzmanlığı belgesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca verilmekte olup, A-B ve C sınıflarına ayrılmıştır. Buna göre (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde iş güvenliği uzmanı olarak çalışabilirler. .

İş güvenliği uzmanlarının görevleri:

– Çalıştığı işyerine rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunmak (özellikle işyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak   değişikliklerle ilgili ekipman da dahil planlama, organizasyon ve uygulamanın yapılması, iş sağlığı ve güvenliği konularında)
– Çalıştığı işyeri için risk değerlendirmesi yapmak
– Çalışma ortamının gözetimini yapmak (iş sağlığı ve güvenliği konularında periyodik bakım, kontrol, ölçümlerin planlanması ve yapılması; ayrıca kaza, yangın/patlama gibi olayların önlenmesi için gerekli çalışmaların yapılması)
– İş sağlığı ve güvenliği konularında mevzuata uygun olarak eğitim planlamak ve uygulamak
– İlgili birimlerle işbirliği yapmak(örneğin işyeri hekimi ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak )

Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerlerinde, en az bir iş güvenliği uzmanının işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterli görülüyor. Bununla birlikte 6331 sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu kapsamında yer alan tüm işyerlerinde iş güvenliği uzmanı çalıştırılması zorunlu kılındı ancak bu zorunluluğun tam olarak uygulanabilmesi için kademeli geçiş öngörüldü. Buna göre; kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, diğer sağlık personeli çalıştırma zorunluluğu 30 Haziran 2014 tarihinden itibaren;  50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, diğer sağlık personeli çalıştırma zorunluluğu 30 Haziran 2013 tarihinden itibaren başlamak üzere düzenlendi. Bu nedenle yakın gelecekte iş güvenliği uzmanlığı oldukça aranan bir meslek haline gelecek. Yine kamu kurumlarında istihdam edilen iş güvenliği uzmanları asli görevlerinin yanında bu işi yapıyorlarsa ek bir ücret alma hakkına sahip oluyorlar, belirtmekte fayda var.

İş güvenliği uzmanı olabilmek için mühendis, mimar veya teknik elemanların iş güvenliği uzmanlığı eğitimlerine katılması gerekli. Bu eğitimler; gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren şirketlerce kurulan ve işletilen müesseseler tarafından düzenleniyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da bu eğitimi düzenleyen kamu kurum ve kuruluşlarından. Eğitimlerini tamamlayan adaylar İş Sağlığı Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak ya da yaptırılacak sınavda başarılı oldukları takdirde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenen iş güvenliği uzmanlığı belgesini almaya hak kazanabiliyorlar..

İş güvenliği eğitimi genelde 90 saat uzaktan eğitim (internet üzerinden), 90 saat yüz yüze eğitim (eğitim aldığınız kurumda) ve 40 saatte staj olmak üzere 220 saatlik bir eğitim. Bakanlığın verdiği eğitimse 90 saat uzaktan eğitim , 90 saat örgün eğitim olmak üzere toplam 180 saat. Eğitimde adaylara genel olarak hukuk, iş sağlığı ve güvenliği, risk yönetimi, çalışma ortamının gözetimi, önleme politikaları gibi konular işlenmekte. Ancak konuların ağırlığı da iş güvenliği uzmanlarının görev alacakları iş yerleri dikkate alınarak belirleniyor. Buna göre A, B ve C sınıfı belge için verilen eğitimlerin içeriklerinin farklı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.  Eğitimini tamamlayan adaylar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenen (MEB’le ortaklaşa) sınava katılırlar. Sınavda 70 ve üzeri puan almak C sınıfı belge almak için yeterli. C sınıfı uzmanlık belgesine sahip olmanın yanı sıra en az 3 yıl fiilen çalışmış olanlar B sınıfı eğitimine katılıp B sınıfı sınavında başarılı olursa B sınıfı uzman olma hakkına sahip. B sınıfı uzmanlık belgesine sahip olup en az 4 yıl fiilen çalışmış olanlar da A sınıfı eğitimine katılıp A sınıfı sınavda başarılı olurlarsa A sınıfı uzman olabiliyor. Ayrıca . iş sağlığı ve güvenliği veya iş güvenliği doktorası yapmış olan mühendis, mimar veya teknik elemanlar A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olurlarsa A sınıfı uzman olma hakkına; bu alanda yüksek lisans yapmış olan mühendis, mimar veya teknik elemanlar B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sınavında başarılı olurlarsa B sınıfı uzman olma hakkına sahip olabiliyor.

İş güvenliği uzmanı olabilmek için okuyabileceğiniz doğrudan bir üniversite lisans bölümü yok. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi mühendis, mimar veya teknik elemansanız sertifika programlarına başvurabiliyorsunuz.

İş Güvenliği Uzmanlığı müracaatlarınızı özel sertifika kurumlarından almak isterseniz İnternette gugıllamak yeterli.

Eğer sertifikanızı bakanlıktan almak isterseniz; Bakanlık web sitesi üzerinden başvuru formuna tıklayarak başvuruda bulunabilirsiniz. Başvuru formunun gönderilmesini takiben 5 gün içerisinde nüfus cüzdanının onaylı örneği, 1 adet vesikalık fotoğraf, diplomanın onaylı örneği ve başvuru dilekçesinin Bakanlık merkezine posta yoluyla ya da elden ulaştırılması şart. Başvurunun kabul olması halinde ise eğitimin başlama tarihinden 5 gün önce eğitim ücretinin ilgili banka hesaplarına yatırılması gerekli. Bakanlığın verdiği eğitimlerin merkez hizmet binasında verildiğini de not düşelim.

İlle de bu işin akademik kısmına da bulaşmak istiyorum diyorsanız iş güvenliği konusunda lisans bölümünün olmamasına rağmen yüksek lisans ve hatta doktora bölümlerinin bulunduğunu belirtelim.

Daha detaylı ve güncel bilgi almak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.